ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หรือ หมอยง เป็นอาจารย์นายแพทย์ท่านหนึ่งที่เชี่ยวชาญด้านวัคซีนที่สุดคนหนึ่งในประเทศไทย วันที่ผมเขียนบทความนี้ คือ วันที่ 25 เมษายน 2564 วันเดียวกันกับการถ่ายทอดสดวีดิโอนี้
ณ ตอนนี้ความมั่นใจของประชาชนที่มีต่อวัคซีนที่ชื่อ ซิโนแวค นั้นเริ่มมีปัญหาจากรายงานข่าวของคนที่ฉีดไปแล้วมีผลข้างเคียงสารพัด เช่น อาการคล้าย stroke ที่ระยอง และอาการแพ้หลายสิบรายการลำปาง และมีผู้หญิงท่านหนึ่งเสียชีวิตอีกด้วย
หมอยง ท่านเป็นคนหนึ่งที่ยืนยันมาโดยตลอดว่า ซิโนแวค เป็นวัคซีนที่ปลอดภัย และแผนการที่จะฉีดวัคซีนอันนี้อย่างกว้างขวางก็จะยังคงทำต่อเพราะโอกาสเสียชีวิตจากการฉีดวัคซีนนั้นต่ำกว่าการติดโควิดนั้นต่างกันเป็นพันเท่า
ในบทเรียนนี้ เรามาดูถอดรหัสภาษากายกันว่าในจังหวะที่หมอยงพูดถึง “ความปลอดภัยของวัคซีน” ว่ามีสิ่งใดให้เราได้เรียนรู้บ้าง
ภาษากายคือข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว จึงเป็นชุดของข้อมูลสำคัญที่สามารถใช้ตีความว่าส่วนตัวเราจะให้ระดับความความเชื่อถือกับเหตุการณ์ที่ปรากฎอย่างไรเท่านั้น การวิเคราะห์ภาษากายจึงไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินว่าใครโกหกหรือหลอกลวง
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์
ช่วง 26:56 เป็นต้นไป เป็นการอธิบายของหมอยงว่าวัคซีนซิโนแวคนั้นว่า เพราะอะไรถึงปลอดภัย ปลอดภัยแค่ไหน สิ่งที่น่าสังเกต คือ เมื่อเริ่มต้นอธิบายว่า ซิโนแวค เป็นวัคซีนที่ใช้เทคโนโลยีการผลิตแบบดั้นเดิม เช่นเดียวกับ ไข้หวัดใหญ่ ตับอักเสบ เอ เป็นต้น
จากนั้น ในจังหวะที่พูดว่า “เพราะฉะนั้น ในความปลอดภัยของวัคซีน(ซิโนแวค) เนี่ย เรา อ่า (*) มัน(ผลข้างเคียง)ก็น่าจะเหมือนกัน”
ในนาที 27:41 หมอยงมีหนึ่งภาษาพูด และหนึ่งภาษากายแสดงออกมาให้เห็น
อันแรก คือการพูดสะดุด และพูดว่า อ่า ออกมา ลักษณะนี้เรียกว่า Filler sound มักจะเกิดตอนที่เจ้าตัวไม่รู้จะพูดอะไรต่อ นึกคำพูดไม่ออก อาจจะเป็นได้จากกรณีที่เจ้าตัวไม่รู้จะใช้คำอะไรมาอธิบายในสิ่งที่พูดถึง การ “อ่า” เหมือนเป็นการหยุดเพื่อคิด เพื่อเลือกใช้คำ
ส่วนภาษากายที่หมอยงแสดงออกมาเป็น diminished eye contact ในจังหวะเดียวกันกับตอนออกเสียง อ่า แล้วจึงพูดว่า “มันน่าจะเหมือนกัน” การมี diminished eye contact ลักษณะนี้อาจแปลได้ถึงความไม่มั่นใจ การปฎิเสธ หรือ กังวล
ถ้าคุณสังเกตวีดิโอส่วนใหญ่ของหมอยง ท่านจะเป็นคนพูดจาพริ้ว คล่อง มั่นใจ และไหลลื่น แต่ในจังหวะนี้จะเห็นได้ชัดว่ามีจุดที่น่าสังเกตโผล่ออกมาให้เห็น
สรุปภาพรวมการแถลงข่าวของหมอยง
- หมอยงไม่ได้ฟันธง แต่เขาเพียงแต่คาดเดาว่าผลข้างเคียงจะมีในลักษณะที่คล้ายกับวัคซีนอื่นๆที่ผลิตมาด้วยวิธีการเดียวกัน (ไข้หวัดใหญ่ ตับอักเสบ เอ)
- หมอยง ไม่มีความมั่นใจ ถึงของผลข้างเคียงจริงๆของซิโนแวค สังเกตจากภาษากายในนาที 27:41 และการใช้คำว่า “มันน่าจะเหมือนกัน”
- มีคนแพ้และมีผลข้างเคียงจริงตามข่าวและรายงาน แต่อยู่ในอัตราที่หมอยงรับได้
ส่วนตัวผมคิดว่าถ้าเราจองไฟเซอร์ไว้ตั้งแต่ปลายปี ป่านนี้เราก็อาจจะได้ออร์เด้อพร้อมๆกับเกาหลีใต้และญี่ปุ่นแล้วที่ได้ทีละหลายล้านโดส และเราคงไม่ต้องมาเครียดปวดหัวกับวัคซีน made in China ที่ชื่อ ซิโนแวค อันนี้
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้นะครับ
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
