คุณแอน สิเรียม อดีตนางเอกที่มีชื่อที่สุดคนหนึ่งในวงการบันเทิงประเทศไทย ในวีดิโอนี้เธอเล่นในบทคุณแม่ในละครมายาเสน่หา (ช่อง 3) คุณแอนสิเรียม เล่นบทบาทได้สุดยอดมาก ภาษาไทยใช้คำว่าตีบทแตก
ในการแสดงละครไม่ว่าละครทีวีหรือละครเวที บทที่ยากคือบทที่ต้องใช้อารมณ์ในการแสดง โดยเฉพาะอารมณ์ลบ เช่น หวาดกลัว ตกใจ เสียใจ และ โกรธ ถ้านักแสดงเล่นไม่ถึงอารมณ์จะแสดงออกมาได้จืดมากและเราในฐานะคนดูจะไม่อิน
เราจะสังเกตพวกนักแสดงไทยหน้าใหม่ที่หน้าตาดีแต่แสดงยังไม่เชี่ยวชาญและต้องมาเล่นฉากที่ต้องใช้อารมณ์จะพบว่าได้ไม่ค่อยดีนักเพราะการแสดงเป็นความสามารถ (skill) จะต้องฝึกฝนและเก็บเกี่ยวประสบการณ์ แต่สำหรับคุณสิเรียมที่โลดโผนในวงการบันเทิงมาทั้งชีวิต ผ่านทั้งละครทีวีและละครเวทีมานับไม่ถ้วน เธอถือว่าเป็นนักแสดงที่มากประสบการณ์สุดคนหนึ่งในสายตาผม
ในบทเรียนนี้ คุณสิเรียม จะต้องเล่นฉากที่มีอารมณ์ตกใจ (Suprise) เกลียด (Disgust) และ โกรธ (Anger) ไล่เรียงต่อเนื่องกัน ซึ่งเป็นฉากที่ถือว่ายาก เพราะมีหลายอารมณ์ต่อเนื่องและปะปนกันในระยะเวลาสั้นๆ
เราจะมาถอดรหัสภาษากันดูว่าคุณสิเรียมสามารถแสดงสีหน้า (Facial expression) ได้ครบถ้วนและแนบเนียนเพียงใดกับฉากที่แสนยากแบบนี้
จังหวะนี้คุณแอน สิเรียม จะต้องทำสีหน้า “ตกใจ” (Surprise) เพราะในบท เธอจะค้นเจอรูปภาพลับในตู้เซฟและคุณแอนแสดงได้ค่อนข้างสมจริง แต่ยังมีบางจุดที่ยังขาดไปสำหรับอารมณ์ Surprise
ในนาทีที่ 2:55 สังเกตตาจะเบิกกว้างเป็นช่วงเวลาสั้นๆ (raise of upper eyelid ) และคิ้วยกทั้งคู่ (Raise both brows) ซึ่งเป็นผลจากการหดตัวของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าผาก ที่ชื่อว่า Frontalis ครึ่งใบหน้าบนคุณสิเรียมทำได้สมบูรณ์
แต่ครึ่งใบหน้าล่าง สิ่งที่ขาดไปคือการอ้าปาก (Mouth opening) เพราะการตกใจ(Surprise) จะต้องอ้าปากด้วยเสมอ สิ่งนี้เป็นธรรมชาติและเป็นการแสดงออกทางใบหน้าจริงๆของการตกใจ ไม่มีใครตกใจโดยปากไม่อ้าไม่ขยับ (นอกจากคุณจะไม่ได้ตกใจจริงๆ) ในจังหวะนี้คุณสิเรียมลืมอ้าปาก
ฉากถัดมา คือคุณสิเรียมจะต้องเอาภาพหลุดลามกขึ้นมาไล่เปิดดู ซึ่งในบทเธอจะพูดเพียงสั้นๆว่า “ทุเรศ” และแน่นอน เธอจะต้องแสดงสีหน้ารังเกียจ/เกลียด (ตามบท)
นาที 3:02 สีหน้าของคุณสิเรียมในจังหวะนี้ คิ้วถูกกดลงและขยับเข้าหากัน (Both brows lowered and pulled together) ร่องแก้มเห็นชัดจากการขยับขึ้นของริมฝีปากบน (Raise of upper lip) ใบหน้าในจังหวะนี้คุณสิเรียมแสดงบทเกลียด (Disgust) ได้สมบูรณ์ ทั้งนี้ Disgust เป็นสีหน้าที่แสดงไม่ยากถ้าเทียบกับ Suprise กับ Anger ที่มีความรุนแรง (intensity) ที่มากกว่า
ในนาที 3:15 – 3:22 บทนี้คุณแอน สิเรียม จะต้องเล่นบทโกรธแบบปรี๊ดแตก เพราะตามบทเธอจะบังเอิญได้ไปเห็นภาพหลุดที่ซ่อนเอาไปในตู้เซฟและจะต้องอึ้งแบบตกใจ (Suprise) จากนั้นพอไล่ดูภาพจะต้องเกลียดภาพที่เห็นและเกิดอารมณ์โกรธไล่เลี่ยมาถึงขีดสุดซึ่งบทนี้เธอเล่นได้เต็มอารมณ์จริงๆ
คิ้วทั้งคู่หดเกร็ง ควบคู่กับเปลือกตาบนที่หดตัว (Tense upper eyelid) กล้ามเนื้อรอบๆปากหดเกร็ง รูจมูกกว้าง/ฝายมากขึ้น ขากรรไกรล่างยื่นมาข้างหน้า ควบคู่กับหน้าแดง (Blushing)
จริงๆสีหน้าคุณสิเรียมในจังหวะนี้ผมให้ 95% ทั้งใบหน้า ท่าทาง น้ำเสียง ถือว่าตีบทแตกสุดๆ
แต่ 5% ที่หายไปคือคุณสิเรียมฉีดโบท้อก (Botox) ไว้หลายตำแหน่ง ทั้งหน้าฝาก หางตา ระหว่างคิ้ว ทำให้คุณสิเรียมไม่สามารถแสดงสีหน้าความโกรธได้ครบ 100% เพราะริ้วรอยที่ควรจะเห็นนั้นไม่เกิดขึ้นจากการ paralysis ของกล้ามเนื้อบนใบหน้า
แม้ว่าโบท้อกจะช่วยลดริ้วรอยและให้ใบหน้าดูเด็กลงกว่าวัย แต่ข้อเสียสำหรับคนที่เป็นอาชีพนักแสดงคือการแสดงสีหน้า (Facial expression) จะทำได้จำกัด โบท้อกจึงมีทั้งข้อดีและข้อจำกัด ท่านที่เป็นนักแสดงอาชีพควรจะต้องคำนึงถึงจุดนี้ บางคนฉีดมากไปและฉีดบ่อยจนหน้าแข็งเป็น poker face ไปเลยก็เห็นบ่อยๆ
ปิดท้ายด้วยความน่ารักๆของคุณแอนใน tiktok นิดนึงนะครับ อิอิ
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้นะครับ
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น บุคคลอ้างอิงในเวปไซด์จะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube) เป็นต้น การตีความและอธิบายภาษากายไม่มีจุดประสงค์เพื่อสนับสนุนในเชิงการเมือง หรือ มีจุดประสงค์ที่จะละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
