คุณหมอทวีศิลป์งานเข้า เมื่อพลาดไปสื่อสารให้ประชาชนเข้าใจผิดว่าถ้าไม่โหลดแอปไทยชนะจะมีโทษทางกฎหมาย ซึ่งประชาชนหลายคนรู้สึกไม่ดี เพราะรู้สึกเหมือนถูกขู่ให้กลัว หรือ ถูกบังคับ ทำให้เกิดกระแสความไม่พอใจต่อคุณหมอทวีศิลป์ในโลกโซเชี่ยวมากมาย มีการคุดคุ้ยเรื่องส่วนตัว เงินเดือน เบี้ยเลี้ยง จ้อบเสริม สารพัด ทำให้คุณหมอทวีศิลป์ต้องออกมา “แถลงขอโทษ”
บทเรียนอันนี้เราจะได้มาเรียนกันว่า ภาษากายของคนที่ต้องการขอโทษมีอะไรให้เราเรียนรู้บ้าง
ก่อนที่จะมาดูวีดิโอคุณหมอทวีศิลป์ ผมอยากให้คุณตอบคำถามข้อนี้
“คุณคาดหวังจะเห็นสิ่งใด จากการแถลงของโทษ”
ผมเชื่อว่าคุณคงคิดคล้ายผม คือ คาดหวังจะเห็นการขอโทษจากใจ (Sincere) ตรงไปตรงมา (Trustworthy) และอาจจะได้เห็นสีหน้าท่าทางที่แสดงออกถึงความเศ้รา (sadness) บ้างถ้ารู้สึกผิด (Guilt) เป็นต้น
ทั้งนี้ คุณหมอทวีศิลป์จะแสดงอะไรออกมาให้เราดูกัน เรามาดูกันเลยดีกว่า
ภาษากายคือข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว จึงเป็นชุดของข้อมูลสำคัญที่สามารถใช้ตีความว่าส่วนตัวเราจะให้ระดับความความเชื่อถือกับเหตุการณ์ที่ปรากฎอย่างไรเท่านั้น การวิเคราะห์ภาษากายจึงไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินว่าใครโกหกหรือหลอกลวง
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์
ประโยค “มีคนไปค้นผมเรื่องเงินเดือนของผม ในกรณีที่ผมไปพูดพาดพิงเรื่องภาระทางภาษี(*)”
ในนาที 3:18 ตรงสัญลักษณ์ (*) หลังคำว่าภาษี หมอทวีศิลป์ แสดงใบหน้า Contempt ออกมาที่ปาก (Unilateral corner of mouth raise) ลักษณะของ Contempt จะเป็น Smug Smile หรือ แสยะยิ้ม อาจจะแปลเป็นไทยง่ายๆว่าอยู่ในห้วงอารมณ์ของดูถูก เยาะเย้ย ถากถาง เป็นอารมณ์ลบ (Negative emotion) และมักมาควบคู่กับอารมณ์เกลียด (Disgust)
นอกจากนั้น ในวินาทีนี้ยังพบอารมณ์โกรธ (Suppress Anger) ซึ่งแกจะเริ่มพูดถึงคนในโซเชี่ยวว่ามาโจมตีแกอย่างไร หัวคิ้วทั้งคู่ถูกดึงลงเล็กน้อยและคิ้วถูกดึงเข้าหากัน (inner conner of the Brows pulled down and Pulled together) มีรอยย่นบางๆบริเวณหน้าผาก (Forehead) ขอบตาบนหดเกร็ง (Tense upper eylid)
ช่วงนาที 3:32 ถึง 3:42 หมอทวีศิลป์ได้พูดเล่าว่าโลกโซเชี่ยวไปขุดคุ้ยอะไรแก พูดถึงแกยังไง และท้าทายแกยังไง ตลอดระยะเวลา 10 วินาทีก็ยังคงมีสีหน้า Contempt + Suppress anger ค้างตลอด ซึ่งบ่งบอกได้ชัดเจนว่าคุณหมอท่านกำลังมีอารมณ์เกลียด ดูถูกและโกรธปนกัน
อยากให้โฟกัสรอยยิ้มของคุณหมอทวีศิลป์ ที่จะเป็นรอยยิ้มที่มุมปากข้างซ้ายชี้ขึ้นข้างเดียว และเป็นรอยยิ้มแบบนี้ตลอดระยะเวลาที่แถลงขอโทษ รอยยิ้มนี้เรียกได้ว่าเป็นรอยยิ้มที่ไม่จริงใจ (Insincere Smile) ซึ่งไม่ใช่รอยยิ้มที่เกิดจากความสุข แต่เป็นร้อยยิ้มของอารมณ์ลบซึ่งก็คือ Contempt และเนื่องจากคุณหมอทวีศิลป์ ในสภาวะปกติ (Neutral) มุมปากขวาจะสูงกว่ามุมปากซ้ายอยู่แล้ว ทำให้ยิ่งเห็นชัด
และอยากให้คุณลองคิดดูว่า นี่คือการแถลงขอโทษของคุณหมอทวีศิลป์ที่ได้สื่อสารผิดพลาดกับประชาชน แต่เขากลับยิ้ม…… แบบนี้คือการยิ้มที่ขัดต่อบริบท (Smiling out of context) รอยยิ้มนี้แปลความหมายและแสดงอารมณ์ของเจ้าตัวได้อย่างดีว่าเขารู้สึกยังไง
สรุปการถอดรหัสภาษากายของคุณหมอทวีศิลป์
- คุณหมอทวีศิลป์ มีภาษากายที่แสดงอารมณ์โกรธและดูถูก เมื่อพูดถึงคนในโลกโซเชี่ยวที่มาถล่มแก
- คุณหมอทวีศิลป์ ไม่มีอารมณ์เสียใจ เศร้า แต่อย่างใดตลอดระยะเวลาของการแถลงขอโทษ
- คุณหมอใช้เวลาส่วนใหญ่พูดถึงความเสียสละและความลำบากของตนเอง มากกว่าการขอโทษในสิ่งที่ตนเองได้กระทำพลาดไป
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้นะครับ
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
