คุณจตุพร พรหมพันธุ์ กลับมามีชื่อเสียงอีกครั้งจากการฟันธงว่าคุณพิธา ลิ้มเจริญรัตน์จะไม่มีวันเป็นนายก และฟันธงว่า จะมีสว. เพียงหยิบมือเดียวที่ยกมือให้ตอนวันโหวตเลือกนายก ทำให้หลายคนทึ่งในความแม่นยำในการทำนายการเมือง และคุณจตุพรกลายเป็นคนเนื้อหอมไปเลยสำหรับนักข่าวเกือบทุกสำนัก
คุณจตุพรเป็นอดีตนักเคลื่อนไหวทางการเมืองที่มีประสบการณ์จริงบนท้องถนนอย่างชัดเจนตั้งแต่ พ.ศ. 2535 เป็นแกนนำในการเคลื่อนไหวในเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ ต่อมาเป็นนักการเมือง เป็นประธาน นปช. และเข้าๆ ออกๆ คุกอีกหลายครั้งหลายครา ทำให้เขากลายเป็นหนึ่งคนที่รู้ความจริงทางการเมืองไทยที่สุดคนหนึ่งในปัจจุบัน
คลิป VDO นี้เป็น Live สัมภาษณ์ที่มีความยาวกว่า 1 ชั่วโมง และมีบางช่วงบางตอนที่น่าสนใจในประเด็นของภาษากาย
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้อันเป็นประโยชน์ให้แก่ประชาชนในการเรียนรู้ศาสตร์ภาษากาย (Non-verbal communication / Body Language ) อันได้แก่ข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว (Concious / Unconcious) จึงเป็นชุดของข้อมูล (Information) ทางพฤติกรรมศาสตร์และจิตวิทยาที่สำคัญอันสามารถนำไปประยุกต์ตีความฐานะผู้สังเกตการณ์ และนำไปประเมินกับเหตุการณ์ที่ปรากฏอย่างไรเท่านั้น ไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินสิ่งใด
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์
ช่วงเวลา 1:02:47 เป็นช่วงที่คุณจตุพรเล่าโดยรวมว่า เสื้อแดงมีสองกลุ่ม หรือ กลุ่มแรกที่ยึดอุดมการณ์และเป็นนักต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยอย่างแท้จริง และกลุ่มที่สองคือเสื้อแดงที่เป็นแฟนคลับคอยสนับสนุนนักการเมืองพรรคเพื่อไทยซึ่งมักจะเป็นคนหน้าใหม่ และไม่ใช่เสื้อแดงกลุ่มแรกที่อยู่มานานและยึดมั่นในหลักการอย่างแท้จริง
ในจังหวะที่คุณจตุพร พูดถึงเสื้อแดงกลุ่มที่สอง เขามีภาษากายของการเอามือขึ้นมาเช็ดจมูกร่วมกับการปิดปาก
การเช็ดจมูกร่วมกับการใช้มือปิดปากในคราวเดียวกันนี้ เป็น adaptor (มืออารมณ์) เป็นการเคลื่อนไหวของมือเพื่อทำอะไรบางอย่างที่ขัดบริบทและไม่มีความหมายในการสื่อสารโดยตรง อธิบายว่าเป็น Anxiety in Deception คือตื่นเต้นเพราะกำลังทำหรือคิดในสิ่งที่ผิด จะพบได้ในหลายสถานการณ์ เช่น การโกหก ปกปิดความจริง พูดเท็จ หรือ แม้แต่พูด/คิดความจริงแต่เป็นสิ่งที่ไม่ดี ทั้งนี้ต้องแยกกับอาการคันทางกายภาพ เช่น คัน ผื่นแพ้ ยุงกัด เป็นต้น
Facial touching ในลักษณะเกาจมูกที่สัมพันธ์กับอารมณ์จะไม่เกี่ยวข้องใด ๆ กับความรู้สึกคันทางกายภาพ แต่เกิดจากสภาวะอารมณ์ที่เปลี่ยนไปในสถานการณ์นั้น ทั้งนี้การเกาใบหน้ามักจะถูกโต้แย้งจากคนที่ไม่ได้เข้าใจหรือไม่ได้ศึกษาภาษากายว่าเป็นการวิเคราะห์ที่ไม่น่าเชื่อถือ หรือไปสร้างความเข้าใจผิดเพราะไม่สามารถแยกจากการเกาเพราะคัน จึงทำให้เป็นภาษากายที่สังคมไม่ได้ความสำคัญและไม่สนใจ
เมื่อวิเคราะห์ช่วงต้นที่เขาพูดถึงเสื้อแดงกลุ่มที่หนึ่ง คุณจตุพรไม่ได้มีภาษากายใดๆ แสดงออกมา แต่พอเริ่มพูดถึงกลุ่มที่ 2 เราจะเห็นภาษากายดังที่กล่าวมาทันที คุณคิดว่าคุณจตุพรรู้สึกอย่างไร ? และอะไรคือสิ่งที่อยู่ในใจเขา ?
- คุณจตุพรน่าพยายาม “ระวังคำพูด” เมื่อพูดถึง “เสื้อแดงกลุ่มที่ 2” เพราะเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ 1 อาจจะง่ายต่อการตีความและสื่อความหมายว่าเป็นเสื้อแดงที่ไม่มีอุดมการณ์และไม่ใช่นักต่อสู้ที่แท้จริง แต่เป็นเพียงกองเชียร์ให้กับพรรคเพื่อไทย หรือแม้แต่เสื้อแดงที่ถูกจ้างมา
- ในใจคุณจตุพรน่าจะเกิดความรู้สึกลบต่อกลุ่มที่สอง จึงมีลักษณะ Anxiety in Deception ปรากฏออกมา แต่ความรู้สึกลบในที่นี้ไม่สามารถบ่งบอกได้ชัดเพราะไม่ปรากฏสีหน้า หรือ ท่าทางอื่นใดชี้เฉพาะออกมา
สรุป
มือที่ยกขึ้นมาเช็ดจมูกเมื่อพูดความจริงเป็นสิ่งที่น่าวิเคราะห์เสมอ เพราะสามารถสะท้อนลึกไปถึงความคิดและจิตใจว่าเจ้าตัวรู้สึกอย่างไรต่อสิ่งที่กำลังพูด โดยเฉพาะในการสัมภาษณ์เรื่องสำคัญที่มีความอ่อนไหวสูง
ในแง่ของบุคลิกภาพ ภาษากายชนิดนี้เป็นสิ่งที่ต้องหลีกเลี่ยงโดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ต้องการแสดงความจริงที่สุจริตใจ ต้องการแสดงความเปิดเผยจริงใจ เพราะเป็นภาษากายมีความหมายในแง่ลบและทำให้อีกฝ่ายอาจเกิดความไม่เชื่อใจได้เสมอ
ในเคสนี้เราทราบดีกว่าเขาน่าจะพูดความจริง แต่ประเด็นที่เราเห็นคือ “สิ่งที่เขารู้สึก” ณ วินาทีนั้นที่แสดงออกมาผ่านภาษากาย
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้ นะครับ
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฏในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
