คลิป VDO ขนาดสั้นนี้มีต้นฉบับคือการสัมภาษณ์ของคุณเศรษฐา ทวีสิน แคนดิเดตนายกรัฐมนตรี พรรคเพื่อไทย ในรายการของ Vioce TV
คลิป VDO นี้มีภาษากายที่น่าสนใจคือภาษากายที่เรียกว่า Alpha-upright ภาษาไทยอาจจะแปลแบบง่ายว่า การปลุกหรือเพิ่มความมั่นใจจากสภาวะที่มีความผันแปรของจิต
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้อันเป็นประโยชน์ให้แก่ประชาชนในการเรียนรู้ศาสตร์ภาษากาย (Non-verbal communication / Body Language ) อันได้แก่ข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว (Concious / Unconcious) จึงเป็นชุดของข้อมูล (Information) ทางพฤติกรรมศาสตร์และจิตวิทยาที่สำคัญอันสามารถนำไปประยุกต์ตีความฐานะผู้สังเกตการณ์ และนำไปประเมินกับเหตุการณ์ที่ปรากฏอย่างไรเท่านั้น ไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินสิ่งใด
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์
ในจังหวะวินาที 0:49 ตาม VDO เป็นจังหวะที่คุณเศรษฐาพูดว่า
“ถ้าผมได้ 280 ผมถึงค่อยมาคิดว่าจะร่วมกับใคร”
ในจังหวะนี้จะพบภาษากายที่น่าสนใจของการ “จับปลายขากางเกง”
ในความหมายทั่วไปเราจะจัดกางเกง หรือกระโปรงก็ต่อเมื่อนั่งแล้วไม่สบายตัวโดยเฉพาะเมื่อเปลี่ยนท่านั่ง หรือนั่งมาเป็นระยะเวลานาน โดยมีจุดประสงค์เพื่อคลายความอึดอัด (ทั้งจากการบีบรัดของเครื่องแต่งกาย หรือ ความเมื่อยล้า)
แต่ในความหมายทางจิตวิทยา ถ้าการกระทำนั้นไม่ได้สัมพันธ์กับความอึดอัดทางกาย จะมีอีกความหมายหนึ่งคือเป็นพฤติกรรมที่แสดงออกอันเนื่องมาจากสภาวะทางจิตเกิดความไม่มั่นใจขึ้นมาชั่วขณะ และจิตต้องการปรับให้ความมั่นใจกลับมาระดับเดิม (Compensation to Neutral) ในชั่วขณะที่จิตมีความผันแปรนี้ จะมีภาษากายแสดงออกมาคู่ขนานทันทีและเป็นได้หลายรูปแบบ
การจัดเครื่องแต่งกายก็เป็นหนึ่งอย่างที่แสดงออกมาโดยที่ไม่เกี่ยวข้องใด ๆ กับความหมายทั่วไปดังที่อธิบายในข้างต้น
และถ้าวิเคราะห์กับคำพูดที่คุณเศรษฐากล่าวออกมาก็น่านำมาใคร่ครวญ เพราะพรรคเพื่อไทยถูกตั้งคำถามหนักเรื่องอนาคตว่าจะจับมือกับคุณประวิตรและคุณประยุทธ์หรือไม่เพราะตัวแทนพรรคแต่ละคนก็สื่อสารออกมาไม่ได้ตรงกันทุกคน
จึงน่าสนใจว่าทำไมตอนที่คุณเศรษฐาพูดว่า “ถ้าผมได้ 280 ผมถึงค่อยมาคิดว่าจะร่วมกับใคร” ถึงเกิดความไม่มั่นใจบางอย่างเกิดขึ้น
0:56 ตอนพูดว่า “เราฝืนตัวเองไม่ได้หรอก” พบภาษากายถึงสามอย่างรวมกัน
- หลับตานานกว่าปกติ (Prolong eye closure)
- ใช้มือขึ้นมาบังใบหน้าระหว่างตนเองกับผู้สนทนา (Blocking)
- เอามือขึ้นมาเกาบริเวณหน้าผาก (Facial scratching)
วิเคราะห์โดยรวมนับเป็นภาษากายที่แสดงถึงการปิดบังและไม่มั่นใจ (Concealing , Uncertian) ทั้งหมดเกิดขึ้นไล่เลี่ยกันทำให้คำพูดของประโยคที่ว่า “เราฝืนตัวเองไม่ได้หรอก” นั้นดูขาดน้ำหนักและความน่าเชื่อถือ
สรุป
จากเคสนี้ภาษากายสามารถบอกอะไรหลายอย่างที่นอกจากคำพูด ทั้งนี้เราก็ไม่ควรตัดข้อวินิจฉัยว่าเป็นเพียงการจัดกางเกงให้เข้าที่ (ที่บังเอิญตรงกับการพูดประโยคสำคัญ)
แต่สุดท้ายจะมีแนวโน้มอย่างไรก็คงต้องจับตาดูกันต่อไป โดยเฉพาะหลังนับคะแนนเลือกตั้งที่จะถึงในวันที่ 14 พฤษภาคม นี้
สวัสดีครับ
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
