คนไทยหลายคนยังเป็นแฟนรายการเรื่องเล่าเช้านี้ของคุณ สรยุทธ สุทัศนะจินดา และคุณสรยุทธเองนี้ก็ได้รับเกียรติและยกย่องว่าเป็นบุคคลสำคัญและเด่นมากในวงการนักข่าว
ผมเองก็ดูรายการเรื่องเล่าเช้านี้ตั้งแต่สมัยยังเป็นนักศึกษาทันตแพทย์ เขาเป็นบุคคลหนึ่งที่ใครๆก็คุ้นตา มีแฟนรายการมากมาย ในมุมมองของผมเขาเป็นผู้ประกาศข่าวและผู้จัดรายการโทรทัศน์ที่ประสบความสำเร็จมาก
คุณสรยุทธ ถูกจำคุกในคดีไร่ส้ม โดยศาลฎีกาตัดสินให้จำคุกนาน 6 ปี 24 เดือน วีดิโอที่เราเห็นนี้คือการสัมภาษณ์คุณสรยุทธหลังจากออกคุก และเปิดใจครั้งแรกผ่านสื่อ
ในคลิปวีดิโอนี้ มีภาษากายของคุณสรยุทธ สุทัศนะจินดา ที่น่าศึกษาหลายอย่าง โดยเฉพาะเมื่อนักข่าวถามว่า จะกลับมาจัดรายการไหม ? และจะจัดรายการกับค่ายไหน ช่อง 3 หรือเปล่า ?
ถอดรหัสภาษากายคุณ สรยุทธ สุทัศนะจินดา
นาที 3:17 – 3:21 นักข่าวถามว่า “จะมาจัดรายการหน้าจออีกครั้งเมื่อไหร่คะ จะมีภาพนั้นอีกเมื่อไหร่คะ”
ตลอดช่วง นาที 3:17 – 3:21 (นาน 4 วินาที) คุณสรยุทธ มีสีหน้าดังภาพ มีรอยยิ้มในภาษาไทยที่เรียกว่า แสยะยิ้ม (Smug Smile) มุมปากขวาบนยกสูงกว่ามุมซ้าย (Right Lip coner raised) เป็นผลจากการหดตัวของกล้ามเนื้อ Zygomatic Major และแก้มยก (cheek raise) จากกล้ามเนื้อ Obicularis oculi , Pars Orbitalis ในภาษากาย (Body language) เป็นสีหน้าแสดงถึงอารมณ์ความรังเกียจและดูถูกเหยียดหยาม (Disgust and Contempt) (อ้างอิง Paul Ekman)
การแสดงสีหน้า Disgust ระยะเวลาถึง 4 วินาที ถือว่านานพอสมควร การแสดงภาษากายมีหลักว่า ยิ่งนานก็ยิ่งมีระดับดีกรี (intensity) ของอารมณ์นั้นจะแปรผันตามกัน
หลังจบคำถามของนักข่าว นาที 3:22 และก่อนที่คุณสรยุทธจะตอบจะพบ กลืนน้ำลาย (Hard Swallowing) กลืนน้ำลายก้อนใหญ่ (Hard swallowing) การกลืนน้ำลายก้อนใหญ่มักพบเวลามีอาการตื่นเต้น เครียด และหวาดกลัว จึงสัมพันธ์กับการเก็บอั้นอารมณ์ลบและจะชัดเจนและถี่มากยิ่งขึ้นตามความรุนแรงของอารมณ์ สามารถอธิบายจากการร่างกายจะลดการทำงานของระบบย่อยอาหารทำให้ลดการหลั่งน้ำลายและน้ำย่อย น้ำลายจะเหนียวและข้นทำให้ต้องพยายามกลืนน้ำลายจนเห็นการเคลื่อนไหวของลูกกระเดือกที่ลำคออย่างชัดเจน พร้อมกับกล้ามเนื้อบริเวณคอจะมีการหดเกร็งกว่าในสภาวะปกติ ทั้งนี้จะต้องแยกออกจากความผิดปกติทางร่างกายที่เรียกว่าภาวะกลืนลำบาก (Dysphagia)และย้ำว่าในสภาวะปกติเราจะไม่พบการกลืนน้ำลายก้อนใหญ่
นาที 3:23 คุณสรยุทธ พูดตอบ “ก็ ….(*)…ทำอย่างอื่นไม่เป็น” การยกมือมาสัมผัสคอ (Covering of Suprasternal notch) – สัญลักษณ์ (*) ลักษณะแบบนี้ไม่ใช่เป็นการเกาเพราะมีอาการคัน เพราะถ้าคันจะพบการเกาหลายครั้งตลอดการสัมภาษณ์และจะเกาแบบไม่สัมพันธ์กับการถามหรือตอบ
ยกมือมาสัมผัสคอ (Covering of Suprasternal notch) เป็นอาการที่พบถ้ามนุษย์เรารู้สึกอันตราย หรือ ถูกคุกคาม บ่งบอกถึงความรู้สึกกลัว กังวล และไม่ปลอดภัย ร่างกายจะมีท่าทางการปลอมปะโลมตัวเอง (Pacifying) สิ่งนี้เกิดอย่างอัตโนมัติโดยสั่งการผ่านสมองส่วนกลาง (อ้างอิง Navarro) นอกจากนี้ผมยังพบว่ามักจะเกี่ยวกับไม่รู้สึกไม่ชอบ (Dislike , Disgust) ด้วยก็ได้ เช่น เมื่อเราต้องพูดถึงในสิ่งที่เราไม่ชอบ หรือ เกลียด
นาที 6:14 ผู้สื่อข่าวถาม “มีหลายกระแสว่า ถ้าออกมาแล้วจะอยู่ค่ายไหน ยังไง อยากให้พี่ยุทธยืนยันครับ ว่ายังเป็นช่องสาม …(ต่อจากคำว่าช่องสาม ผมสามารถได้ยินคำพูดของผู้สื่อข่าวได้ชัด)
ตอนสิ้นสุดคำว่า ช่องสาม ซึ่งคือนาทีที่ 6:19 คุณสรยุทธ แสยะยิ้ม (Smug Smile) และมีสีหน้า Disgust & Contempt อีกครั้ง แต่มี intensity ที่น้อยกว่านาที 3:17
นาที 6:25 คุณสรยุทธตอบ ” คือมันไม่ควรจะมีประเด็นนี้นะ ผมอยู่ช่องสามอยู่แล้ว ร้อยเปอร์เซ็นต์ (*) …..นะครับ (**)”
จะพบการแสดงออกของภาษากายสองอารมณ์ต่อๆกัน หลังคำว่าร้อยเปอร์เซ็นต์ (*) ซึ่งคือนาที 6:30 คุณสรยุทธมีสีหน้า Contempt อีกครั้ง แต่รอบนั้นสั้นมากไม่ถึงวินาที ถ้าไม่ดูผ่าน VDO จะสังเกตยากมากหรือสังเกตไม่ได้เลย
นาทีที่ 6:32 หลังสิ้นสุดคำว่า “นะครับ (**)” พบขากรรไกรล่างเคลื่อนมาด้านหน้า (Jaw thrust forward) มีการกัดฟันจะเห็นกล้ามเนื้อ masseter หดตัว ริมฝีปากบนหดเกร็ง (Narrow) ริมฝีปากบนดันขึ้น (Lower lip pushed up) ภาษากายนี้สะท้อนอารมณ์โกรธที่กลั้นไว้ (Suppressed anger) และมุมปากที่ซ้ายขวาต่างกันเล็กน้อย (Asymmertrical) แปลว่ายังมี Contempt เจือปนอยู่
อยากให้คุณจำไว้ว่า Anger และ Contempt และ Disgust เป็นเพื่อนกัน สามารถพบได้บ่อยว่าแสดงออกมาพร้อมกัน (Amalgamation) หรือไล่เลี่ยกันได้เสมอ
สรุปภาษากายของคุณสรยุทธ บอกอะไรเราได้บ้าง
- คุณสรยุทรธ มีอารมณ์รังเกียจและไม่ชอบ หลังจากถูกถามว่า จะกลับมาทำรายการไหม
- คุณสรยุทธ มีอาการประหม่าและกังวลเล็กน้อย หลังจากถูกถามว่าจะกลับมาทำรายการไหม
- คุณสรยุทธ มีความรู้สึกโกรธ ช่วงที่ตอบคำถามที่ว่าจะถ้าออกมาแล้วจะอยู่ค่ายไหน
จำไว้ว่าการถอดรหัสภาษากาย จะไม่สามารถบอกได้ว่าคุณสรยุทธ คิดอะไร หรือ ไม่ชอบอะไร เราจะสามารถแปล (interpret) ได้มากที่สุดเพียงว่าคุณสรยุทธรู้สึกอย่างไรในช่วงเวลาที่มีสิ่งภายนอกมากระตุ้น (คำถามของนักข่าว)
ผมเดาว่าเราจะได้เห็นคุณสรยุทธกลับมาทำรายการที่ช่องสามเร็วๆนี้ โดยเฉพาะในรายการเรื่องเล่าเช้านี้แน่นอน
คำถามประจำบทเรียน
คุณสรยุทธได้ยกมือมาสัมผัสคอ (Covering of Suprasternal notch) ตอนต้นรายการ 1 ครั้ง (ที่ผมยกตัวอย่างมาเป็นครั้งที่ 2) คำถามคือ คุณคิดว่าคุณสรยุทธยกขึ้นมาทำไม และในช่วงวินาทีนั้นเขากำลังพูดถึงอะไร
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้นะครับ
หมอมด (ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น บุคคลอ้างอิงในเวปไซด์จะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube) เป็นต้น การตีความและอธิบายภาษากายไม่มีจุดประสงค์เพื่อสนับสนุน หรือ ละเมิด กับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
จากคำถามใช่วินาทีที่พูดถึงความเป็นอยู่ในเรือนจำไหมคะ ส่วนตัวรู้สึกว่ามันอาจจะเป็นเพราะเรื่องที่กำลังพูดทำให้นึกถึงสถานการณ์ที่ไม่ดี รู้สึกลำบากใจ เลยยกมือขึ้นสัมผัสที่คอเพื่อลดความอึดอัดของการสัมภาษณ์และเป็นการปลอบตัวเองจากช่วงเวลานั้น (ตอนอยู่ในเรือนจำ) ค่ะ ดูจากภาพรวมแล้วคิดว่าคุณสรยุทธดูไม่พร้อมจะพบสื่อสักเท่าไหร่ ทำให้บรรยากาศการสัมภาษณ์ค่อนข้างอึดอัดนิดนึงเลยค่ะ
// เจอบทความโดยบังเอิญและเริ่มต้นอ่านได้แค่ไม่นาน แต่ชื่นชมและชื่นชอบมากเลยนะคะ ชอบที่มีการตั้งคำถามให้ผู้อ่านได้คิดตามและสังเกตไปด้วย ประทับใจมากเลยค่ะ ขอบคุณสำหรับเรื่องราวดีๆนะคะ
ใช่ครับ มือที่สัมผัสสัมพันธ์กับ Vagus nerve ที่ทอดอยู่ตรงลำคอและเป็นตำแหน่งเส้นเลือดใหญ่ตรงนั้นด้วยครับ คนเราจะนำมือขึ้นมาสัมผัส ลูบ หรือ จับบริเวณนี้ถ้ารู้สึก fear
เห็นด้วยว่าคุณสรยุทธดูไม่อยู่ในสภาวะปกติ (Uncomfortable) อาจจะเพราะเพิ่งออกคุกและมีความวิตกกังวลถึงคำถามและสิ่งต่างๆหลังจากออกคุกครับ