สองภาพ (ภาพ A และ B)ที่มีการเผยแพร่จากสำนักข่าวของ The Standard “เปิดประชุมสภากทม. นัดแรกชัชชาติรับปากจะนำการเลือกตั้งส.ข. ไปพิจารณาส่วนเรื่องงบประมาณคาดหารือยาวถึง 3 ทุ่ม“ เราจะได้เห็นคุณชัชชาติ สิทธิพันธุ์ดังภาพข้างต้น
จากภาพมีเรื่องราวของภาษากายที่น่าสนใจเอามาเรียนรู้กันในประเด็นร่องลึกบนหน้าผากและดวงตา
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อเผยแพร่ความรู้อันเป็นประโยชน์ให้แก่ประชาชนในการเรียนรู้ศาสตร์ภาษากาย (Non-verbral communication / Body Language ) อันได้แก่ข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว (Concious / Unconcious) จึงเป็นชุดของข้อมูล (Information) ทางพฤติกรรมศาสตร์และจิตวิทยาที่สำคัญอันสามารถนำไปประยุกต์ตีความฐานะผู้สังเกตการณ์ และนำไปประเมินกับเหตุการณ์ที่ปรากฏอย่างไรเท่านั้น ไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินสิ่งใด
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์
ถ้าอธิบายในมุมของสุขภาพผิวหนัง ร่องลึกบนหน้าผากจะเกิดได้ด้วยหลายสาเหตุ ได้แก่ การเหี่ยวย่นจากการที่มีอายุมากขึ้น (Aging) การสัมผัสแดดมากจนเกิดการทำลายคลอลอเจ้นใต้ผิวหนัง กรรมพันธุ์ และบุหรี่
ในมุมของจิตวิทยา เราจะนึกถึงสภาวะเครียด หรือ อารมณ์ลบ เช่น โกรธ โมโห หรือ เสียใจ
ทั้งนี้ในมุมของภาษากาย ถ้าร่องลึกบนหน้าผากมาจากการหดตัวของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าผาก ( เช่น Frontalis , Procerus , Corrugator supercilii etc.) มักจะควบคู่กับการยกคิ้ว เช่นเหตุการณ์ เมื่อเราเงี่ยหูเพื่อฟังคนพูด ทำสีหน้าสงสัย หรือ ครุ่นคิด ถ้าสัมพันธ์กับอารมณ์ ก็จะพบเมื่อแสดงสีหน้าที่สัมพันธ์กับอารมณ์โกรธ เสียใจ เศร้าโศก
แต่ในเคสคุณชัชชาติในกรณีนี้จะเป็นคนละเหตุผลจากที่อธิบายในข้างต้น
อธิบายคือคุณชัชชาติ มีลักษณะคล้ายเปลือกตาบนอ่อนแรง (Droppy eyelids) อันเป็นลักษณะประจำตัวของคุณชัชชาติที่เราเห็นประจำ โดยตาขวาจะเป็นมากกว่าตาซ้ายเล็กน้อย (ภาพที่ 1 และ 2 ) เปลือกตาจึงดูเหมือนบังตาดำจนเกือบถึงจุดกึ่งกลางของดวงตา ในส่วนนี้เป็นผลให้ร่างกายชดเชยสภาวะที่เกิดขึ้น (Compensation) ด้วยการหดตัวของหน้าผากเพื่อดึงให้เปลือกตายกขึ้น และเมื่อสภาวะนี้ได้ถูกกระตุ้นเป็นประจำก็เลยทำให้เราเห็นรอยย่นบนหน้าผากที่มีลักษณะลึกและชัด (โดยเฉพาะซีกขวา) และถ้าพิจารณาให้ลึกขึ้นในรายละเอียดทางกายวิภาค ดวงตาทั้งสองข้างมีลักษณะ A fram deformity ทำให้ตาดูโบ๋ จนดูเหมือนอิดโรยและอ่อนล้า เกิดจาก loss of deep fat ที่ช่วย support ผิวเปลือกตายิ่งทำให้ตาตกหย่อนลง ซึ่งในส่วนนี้ยิ่งส่งเสริมการ Compensation ให้มากขึ้นไปอีก (Ref : อาจารย์แพทย์ รัสมิ์ภูมิ สุเทธีวิทย์)
และเพิ่มเติมคือ คุณชัชชาติทำงาน 7 วันและช่วงที่ผ่านมามีเหตุการณ์มากมายในเขตกรุงเทพมหานคร ทั้งฝนตก น้ำท่วม ไฟไหม้ ท่านคงอ่อนล้าและนอนไม่พอแน่ ๆ ดวงตาจึงไม่ดูสดใสและดูเหนื่อยเหมือนคนอ่อนเพลีย และเพื่อจะดึงให้เปลือกตาเปิด (ไม่เผลอหลับใน)ก็ต้องเกร็งกล้ามเนื้อบริเวณหน้าผากเพื่อช่วยอีกแรง
สรุป
การหดตัวของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าผาก (Fore head contraction) อาจไม่ได้สัมพันธ์กับสภาวะอารมณ์ลบในทุกกรณี เช่นในกรณีของคุณชัชชาติ
ในการวิเคราะห์ภาษากายให้แม่นยำและสามารถแยกแยะได้อย่างละเอียด ผู้เรียนควรเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับกายวิภาค (Anatomy) และมีความรู้ที่จะแยกแยะความปกติและผิดปกติของส่วนต่าง ๆ ของร่างกายออกจากกันได้โดยเฉพาะใบหน้า (Facial expression) อันเป็นส่วนหลักที่เราใช้ในการวิเคราะห์ภาษากาย
ในบทความนี้ขอขอบพระคุณอาจารย์แพทย์ รัสมิ์ภูมิ สุเทธีวิทย์ ด้วยในการให้ข้อมูลเพิ่มเติมที่เป็นประโยชน์แก่พวกเรา
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฏในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
