แฟนคลับขอให้ผมช่วยดูเคสการต่อสู้ในศาลของ Johnny Depp และ Amber Heard ซึ่งคู่กรณีนี้บันทึก VDO กันยาวเป็นวันและมีการซักพยานหลายต่อหลายนัดเป็นเดือน
โดยมากในเคสของปัญหาทะเลาะกันระหว่างผัวเมียจะหาความจริงยากเพราะต่างฝ่ายก็จะโจมตีอีกฝ่ายด้วยอคติ พร้อมกับสวมบทให้ตนเองเป็นเหยื่อ (Victim) ซึ่งทั้งสองฝ่ายก็ล้วนเล่นบทนั้น ส่วนใครจะมีหลักฐานที่ดีกว่าใครก็จะต้องเอามาสู้กันในศาล
ใน VDO นี้ มีส่วนที่ผมคิดว่าน่าสนใจคือ Microexpression
Microexpression เป็นภาษากายทางสีหน้า (Facial expression) ที่ปรากฎออกมาในระดับความเร็วที่น้อยกว่า 1 วินาที จึงยากที่จะสังเกตการณ์ด้วยตาเปล่าในสถานการณ์จริง การจะสังเกตได้มักจะต้องดูผ่าน VDO ที่บันทึกไว้ด้วยไฟล์ความละเอียดสูง (Hi-defination) และตั้งค่าความเร็วที่น้อยลง (Playback speed)
ทั้งนี้ ผมพบว่าบางครั้ง Facial expression จะระบุค่อนข้างยากว่าเป็น Microexpression เพราะภาษากายที่ปรากฎอาจจะเกิน หรือเกือบ ๆ จะ 1 วินาที ซึ่งจะเรียกอีกคำว่า Subtle expression ทั้งนี้เพื่อให้ง่ายต่อการสื่อสารในบทความผมจะขอเหมารวมไปเลยด้วยคำว่า Microexpression
ในนาที 9:17 เป็นต้นไป ช่วงที่ Dr.Shannon Curry กล่าวสรุปเคสการให้ความต่อศาล (แปลและเรียบเรียงเป็นไทย)
“และสิ่งที่ฉันจะพูดตอนท้ายนี้ สิ่งแวดล้อมในอดีตที่สอนเธอ(Amber) คือ (*)เธอได้เรียนรู้ที่จะรักคนบางคนที่ทำร้ายเธอ และเธอก็เรียนรู้ว่าคนที่ทำร้ายเธอ ก็รักเธอ และเธอก็มีภูมิต้านทานและอดทนต่อความคิดที่ไม่ลงรอยกันและขั้วอารมณ์ที่ตรงข้าม และเธอก็เติบโตโดยรู้และเชื่อว่ามันเกิดขึ้นได้ และเธอก็เชื่อว่าสามารถที่จะแก้ไขมันได้ ดังที่เธอเคยพยายามแก้ไขนิสัยพ่อของเธอ และแม่ของเธอ และเธอเชื่ออย่างสุดใจว่าจะสามารถแก้ไข Depp ได้ (**) และนำพาเข้าออกจากการใช้สิ่งเสพติด แต่เธอก็ทำไม่สำเร็จ”
ในจังหวะ (*) จะพบ Microexpression ของ Regret โดยสังเกตจากมุมปากซ้าย (Left conner of the mouth pulled back) (รู้สึกผิด เสียใจ ยอมรับผิด) ร่วมกับ 1/2 ใบหน้าช่วงบนที่แสดงความรู้สึกเสียใจ (Sadness) จาก เปลือกตาล่างหดเกร็ง (Tense lower eyelid) และ หัวคิ้วยกขึ้นเล็กน้อย (Slight inner brows raise)
ในจังหวะ (**) พบ Microexpression ของ Contempt ซึ่งมีลักษณะคล้ายกันของการ Pull back ของมุมปาก แต่จะพบการหดตัวของกล้ามเนื้อ Zygomatic major ทำให้ปรากฎเป็น Assymetery smile (ยิ้มมุมปากไม่เท่ากัน) สีหน้าในจังหวะนี้จึงมีอารมณ์เกลียด ดูถูก หรือรู้สึก Superiority ร่วมกัน
อาจอธิบายได้ว่าในจังหวะที่ Dr.Shannon Curry อธิบายอดีตที่ทุกข์ยากลำบากของ Amber Heard นั้น ตัว Amber Heard คงมีอารมณ์ที่เกิดขึ้นหลายอย่าง แม้สีหน้าจะถูกกดไว้ด้วย Botox ไว้ทำให้กล้ามเนื้อบางมัดไม่มีโอกาสแสดงอารมณ์ออกมาโดยเฉพาะหน้าฝาก แต่ก็พบ Component ของความเศร้าและเสียใจก็ยังมีให้สังเกต และมีจังหวะเล็ก ๆ ที่แสดง Contempt ตามที่บอกมากเมื่อได้ยินชื่อของสามีเก่า คุณ Johnny Depp
สรุป
Microexpression เป็นภาษากายที่ละเอียด ยากแก่การสังเกต แต่มีความแม่นยำสูง เป็นสิ่งที่สะท้อนอารณ์ภายใต้ผิวหน้าที่พยายามกดไว้ด้วยสมองส่วนนอก การฝึกสังเกต Microexpression จะช่วยให้มองคนได้ลึกขึ้น เข้าใจสภาวะอารมณ์ได้แม่นขึ้น
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ในศาสตร์ภาษากาย และเผยแพร่ความรู้อันเป็นประโยชน์แก่สาธารณชนที่สนใจเท่านั้น บุคคลอ้างอิงในเวปไซด์จะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube) เป็นต้น การตีความและอธิบายภาษากายไม่มีจุดประสงค์เพื่อสนับสนุนในเชิงการเมือง หรือ มีจุดประสงค์ที่จะละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
