พล.ต.อ อัศวิน ขวัญเมือง เป็นผู้หลักผู้ใหญ่ทั้งในวงการตำรวจและการเมืองที่เราล้วนคุ้นเคย (ประวัติ) และตำแหน่งที่ทางเมืองล่าสุดคือเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดกรุงเทพมหานคร ช่วงปี พ.ศ. 2559-2565
วันนี้ที่ผมเขียนบทความชิ้นนี้ กำลังอยู่ช่วงเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดกรุงเทพมหานครคนใหม่ และ พล.ต.อ อัศวิน ขวัญเมือง ก็ลงสมัครเลือกตั้ง โดยมีเหตุผลว่าอยากสานงานที่ยังไม่เสร็จให้ต่อเนื่อง
คลิปนี้ก็เป็นคลิปชุดเดียวกับที่ผู้จัดทำ (Workpoint) ได้จัดคลิปแนะนำตัวผู้สมัครฯ (ผมเคยทำบทวิเคราะห์ภาษากายของคุณวิโรจน์ ลักขณาอดิศร) โดยใน VDO ชิ้นนี้ก็มีจุดน่าเรียนรู้ดังนี้
ภาษากายคือข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว จึงเป็นชุดของข้อมูลสำคัญที่สามารถใช้ตีความว่าส่วนตัวเราจะให้ระดับความความเชื่อถือกับเหตุการณ์ที่ปรากฎอย่างไรเท่านั้น การวิเคราะห์ภาษากายจึงไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินว่าใครโกหกหรือหลอกลวง
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์
ภาพรวมตลอดระยะเวลาของการแนะนำตัว คุณอัศวิน มีการใช้มือเป็น illustrator ในการพูด (การใช้มือเพื่อประกอบการพูด)
ไม่ว่าจะเป็นตอนเอ่ยถึงอดีตของตนที่เป็นเด็กต่างจังหวัดและมาค้นหาความฝันในกรุงเทพ ในมุมของผม การใช้มืออยู่ในระดับที่พอดี ไม่มากไม่น้อยเกินไป กลมกลืนและสอดคล้อง
ส่วนต่อไปคือภาษากายที่น่าสนใจในนาทีที่ 0:25 เป็นต้นไป
นาที 0:25 มีภาษากายที่ไม่ใช่ illutrator มีดังนี้
คุณอัศวิน : ที่ผ่านมาจากที่ผมเป็นผู้ว่ากรุงเทพมหานคร ปัญหามันเยอะ ผมก็อยากจะแก้ไขตรงนี้ ทำกรุงเทพ ให้พี่น้องประชาชนที่ได้ เออ (*) รับผลกระทบต่าง ๆ (**) เราพยายามจะแก้ไขให้ (***) ถ้าผมเป็นผู้ราชการจังหวัด…..”
ในจังหวะสัญลักษณ์ (*) (**) และ (***) มีภาษากายเกิดขึ้นต่อเนื่องในลักษณะที่เรียกว่า “กลุ่มก้อน” หรือ Cluster of Body language ดังนี้
- มือขวายกขึ้นมาแตะจมูก (Facial touching) จังหวะนี้เหมือนจะเกาก็ไม่เกา แต่แค่สัมผัสด้วยปลายนิ้วแล้วก็ลดมือลง การใช้มือขึ้นมาสัมผัสใบหน้าลักษณะนี้ นอกจากจะมีความหมายในเชิงกายภาพทั่วไปว่าคัน แต่ในภาษากายจะเกี่ยวโยงกับความตื่นเต้นจากการกระทำความผิด (Anxiety in deception) เช่น การพูดความจริงไม่ครบ การปิดบัง หรือ กล่าวเท็จ ในหลายกรณีอาจจะเป็นการพูดความจริงแต่เป็นความจริงที่ตนเองไม่ความมั่นใจ หรือ ไม่สบายใจ (Uncertain truth , Uncomfortable truth)
- ก้มหน้า มองต่ำ (Gazing down) เป็นภาษากายที่พบได้ เช่น ในกรณีไม่มั่นใจ กลัว ประหม่า ตื่นเต้น ไม่ชอบ อาย รู้สึกผิด และ ละอาย มีความหมายที่กว้าง ถือเป็น non specifict body language ที่ต้องอาศัยองค์ประกอบอื่นร่วมพิจารณาเสมอถ้าจะใช้เพื่อวิเคราะห์
- ใช้มือซ้ายจัดกระดาษบนโต๊ะ (Left Hand adjusting object) การเล่นโน่นนี่แบบไม่มีเหตุผล มักจะเกิดเมื่อความมั่นใจลดน้อยลงชั่วคราวเรียกว่า Alpha upright ลักษณะที่เกิดในเคสนี้จะเหมือนกับตอนน้าเน็กจับ mouse บนโต๊ะแบบไร้เหตุผล ถอดรหัสภาษากาย เคสที่ 78 : น้าเน็ก กล่าวขอโทษ คุณไพรวัลย์ หลังคุณไพรวัลย์ยุติการร่วมรายการนินทาประเทศไทย ภาษากายลักษณะนี้จะมีความหมายซ่อนอยู่เยอะ (Rich information) แต่ผู้ที่ไม่ได้ศึกษาภาษากายจะไม่รู้ความหมายและไม่สนใจ
สรุป
พล.ต.อ อัศวิน ขวัญเมือง มีช่วงนึงที่แสดงภาษากายของความไม่มั่นใจเมื่อเอ่ยถึง “พี่น้องประชาชนที่ได้รับผลกระทบ” แต่จะเป็นรายละเอียดใดนั้นย่อมมีแต่เจ้าตัวนั้นที่จะบอกได้
พวกเราในฐานะคนนอกสังเกตการณ์ เราวิเคราะห์ได้เพียงถึงอารมณ์ที่แปรผันปรับเปลี่ยน โดยเฉพาะความมั่นใจที่เหมือนจะแกว่งและลดลงชั่วครู่ โดยแสดงออกมาผ่านภาษากายของคุณอัศวิน
ขอเป็นกำลังใจให้ พล.ต.อ อัศวิน ขวัญเมือง ในการเลือกตั้งที่จะถึงนะครับ
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
