วงการเมืองในบ้านเราคงมีเบื้องหลังที่ซับซ้อนเกินกว่าประชาชนทั่วไปจะทราบในรายละเอียด และแม้แต่พระสงฆ์ก็ยังได้รับผลกระทบ ล่าสุดจากกรณีดราม่ายาวนานเป็นเดือน พระมหาไพรวัลย์ ท่านก็ตัดสินใจประกาศว่าอาจจะลาสิขาถ้าไม่ได้รับความยุติธรรมเป็นการแสดงอารยะขัดขืนอย่างสงบในแบบที่ท่านตัดสินใจ
วีดิโอที่ท่าน live ในครั้งนี้มีแฟนคลับเวปไซด์ถามมาว่า ภาษากายของท่านเป็นอย่างไรบ้าง เรามาเรียนรู้กันเลยนะครับ
ช่วงต้นของวีดิโอ (ตอนพูดถึง เจ้าคุณอาจารย์พระราชปัญญาสุธี)
ช่วงแรกที่พูดถึงความรู้สึกที่มีต่อเจ้าคุณอาจารย์พระราชปัญญาสุธี ที่ใบหน้าจะพบมุมคิ้วด้านในยก (Raise of inner conner of eyebrows) เปลือกตาบนหย่อน (Upper eyelid drop) และมุมปากก็จะตกเล็กน้อยร่วมด้วย เป็น Sadness (ความเสียใจ ความเศร้า) ซึ่งเป็นภาษากายของสีหน้า (Facial expression) ที่ชัดเจนของความเศร้า
อันหนึ่งที่น่าสังเกตคือตลอดทั้งคลิปวีดิโอจะพบ พระมหาไพรวัลย์ ท่านทำลิ้นงู (Loose Tongue jut) หลายต่อหลายครั้งตลอดทั้งวีดิโอ
ลิ้นงู ( Loose Tongue Jut ) เป็นภาษากายมักพบบ่อยเวลากำลังคิดหรือกำลังพูดในสิ่งที่ตนทำไว้ไม่ดี พบได้บ่อยในคนที่กำลังโกหก ปิดบัง หรือเล่าความจริงไม่ครบ เติมแต่ง (ซึ่งล้วนก็เข้าข่ายการโกหกแบบหนึ่ง) หรือการพูดความจริงแต่เป็นสิ่งที่ตนเองทำไม่ดีเอาไว้ ทั้งนี้ต้องแยกแยะให้ออกกับการเลียริมฝีปากเพราะปากแห้ง ทั้งนี้หลายคนมักจะวิเคราะห์ผิดว่า ลิ้นงู = โกหก คุณจะวิเคราะห์ภาษากายแบบนั้นไม่ได้แต่จะต้องดูองค์ประกอบอื่นผสมไปด้วย เพราะหลายครั้งลิ้นงูไม่ได้แปลว่าโกหกเสมอไป ถือว่าเป็น non-specific body language ที่ต้องอาศัยภาษากายอื่นๆและบริบทมาร่วมวิเคราะห์เสมอ
ในกรณีพระมหาไพรวัลย์ลิ้นงูเป็น baseline behavior ของท่านมาต่ไหนแต่ไร ถ้าสังเกตทุก live ท่านก็แสดงท่านี้ออกมาเป็นประจำ ผมจึงไม่ได้ให้ความสำคัญมากนักในคลิปนี้
ช่วงกลางของวีดิโอ ตอนตอบคำถาม
ช่วงที่ท่านอ่าน ipad และพูดว่า “มีคนบอกว่าอย่าสึกเลย” ท่านมีภาษากาย 4 อย่างต่อเนื่องกัน (Cluster)
- ท่านใช้มือขวาขึ้นมาขยับจีวร เป็น Pacifying แบบหนึ่ง เพื่อปลอบปละโลมและเพิ่มความมั่นใจ (Alpha upright)
- มีก้มมองต่ำบ่อยขึ้น (Diminished eye contct) พบบ่อยเวลาคนที่เกิดความลำบากใจที่จะตอบ เช่น กำลังปกปิด โกหก หรือลำบากใจที่จะพูดเช่นทำความผิดไว้ ละอาย หรือไม่อยากตอบ ถือเป็น non-specific body language ที่ต้องตีความร่วมกับองค์ประกอบอื่นร่วม
- ยกมือขวากำมือและขยี้จมูก ร่วมกับ คิ้วที่หดตัวเข้าหากันและมีการหดเกร็งของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าผาก ดูแล้วจะคล้ายแสดงถึงความท้าทาย (Challenging) ให้นึกถึงท่านักมวยพร้อมสู้ แต่ในภาษากายจะพบในกรณีซ่อนเร้นปิดบัง (Holding back information) ในกรณีนี้ไม่ได้หมายถึงท่านโกหก แต่พระมหาไพรวัลย์ก็ไม่สามารถเล่าทุกรายละเอียดที่เกิดขึ้นเพราะเล่าไม่ได้ หรือ ไม่สมควรที่จะบอกออกสื่อทั้งหมด
- กระพริบตาถี่ขึ้น (Increase blinking rate)
ช่วงท้ายของวีดิโอ เมื่อพูดถึงมารดา
ช่วงท้ายที่พูดถึงมารดา จะพบว่าท่านน้ำเสียงเปลี่ยน เสียงสั่น จังหวะนี้ท่านกำลังกลั้นการร้องไห้เสียใจ จังหวะนี้ชัดเจนในระดับที่ไม่มีความรู้ด้านภาษากายก็จะอ่านออก และพบใบหน้าแดงขึ้น (Blushing) อย่างชัดเจนจนเป็นที่สังเกตได้
ใบหน้าจะหดเกร็งไปทั่วทั้งใบหน้าเพราะเจ้าตัวตั้งใจสะกดความรู้สึกเสียใจ (Concealing strong negative emotion) เพราะถ้าไม่สะกดเอาไว้และปล่อยให้อารมณ์พรั่งพรู ก็อาจจะหยุดร้องไห้ไม่ได้ และอาจพูดไม่ไหวจนทำให้ไม่สามารถ live ต่อ
สรุป
- พระมหาไพรวัลย์รู้สึกเสียใจเมื่อพูดถึงพระอาจารย์ปัญญาราชสุธี
- พระมหาไพรวัลย์ไม่สามารถเล่ารายละเอียดทั้งหมดในช่วงนาที 17:55
- พระมหาไพรวัลย์รู้สึกเสียใจเมื่อพูดถึงมารดา
พระมหาไพรวัลย์เป็นพระที่ประชาชนคนไทยทั่วไปรักและเคารพมาก ท่านเป็นพระที่ทันสมัยและมีความตั้งใจที่จะส่งเสริมและเผยแพร่ศาสนาพุทธในรูปแบบที่เหมาะสมกับกาละสมัย แต่ประเทศไทยคือประเทศไทย ไม่ใช่สวิส นอร์เวย์ หรือ เยอรมัน เพราะอิทธิพลทางการเมืองในประเทศไทย เราล้วนทราบดีว่ามีตั้งแต่ระดับหน้าปากซอยจนถึงระดับรัฐสภา และในวงการสงฆ์ก็มี….ดังที่เราเห็น
ผมเชื่อว่าไม่ว่าท่านพระมหาไพรวัลย์จะไปอยู่ที่ไหนหรือในฐานะใดในอนาคต จะมีคนไทยหลายล้านคนเฝ้าติดตามและสนับสนุนอยู่แน่นอน ผมก็คนหนึ่งที่เฝ้าติดตามท่านเช่นกัน
ขอให้สนุกกับการเรียนรู้นะครับ
ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)
บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น
