ถอดรหัสภาษากาย เคสที่ 78 : น้าเน็ก กล่าวขอโทษ คุณไพรวัลย์ หลังคุณไพรวัลย์ยุติการร่วมรายการนินทาประเทศไทย

คุณไพรวัลย์ (อดีตพระไพรวัลย์) ยุติบทบาทในรายการนินทาประเทศไทยที่ตนเองเพิ่งได้มีโอกาสร่วมกับน้าเน็ก (เกตุเสพย์สวัสดิ์ ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา) และตัดสินใจเดินออกรายการระหว่างที่ออกอากาศ ทำให้มีดราม่าและคำถามมากมายกับทั้งสองฝ่าย

ในวีดิโอนี้ น้าเน็ก ได้ Live ใน LIVE อย่าหาว่าน้าสอน EP.74 ในช่วงต้นรายการได้พูดขอโทษแก่คุณไพรวัลย์ ผมจะโฟกัสเฉพาะส่วนที่น้าเน็กกล่าวขอโทษมาถอดรหัสภาษากายกัน

สิ่งที่น่าสนใจในบทเรียนนี้คือเราจะเห็นภาษากายอะไรบ้างในสถานการณ์ที่คนเราขอโทษ

ภาษากายคือข้อมูลที่สื่อสารออกมาจากมนุษย์ทุกอย่างนอกเหนือจากคำพูดทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว จึงเป็นชุดของข้อมูลสำคัญที่สามารถใช้ตีความว่าส่วนตัวเราจะให้ระดับความความเชื่อถือกับเหตุการณ์ที่ปรากฎอย่างไรเท่านั้น การวิเคราะห์ภาษากายจึงไม่ได้มีไว้เพื่อตัดสินว่าใครโกหกหรือหลอกลวง

ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์

นาทีที่ 10:57 ตอนที่น้าเน็กพูดว่า “คุณจะได้เห็นทุกอากัปกิริยาของผม (*) ว่ามันไม่ใช่การเอาใครมาสับในรายการ”

จะพบภาษากายที่เรียกว่า ลิ้นงู ( Loose Tongue Jut ) เป็นภาษากายมักพบบ่อยเวลากำลังคิดหรือกำลังพูดในสิ่งที่ตนคิดว่าไม่ดี พบได้บ่อยในคนที่กำลังโกหก ปิดบัง หรือเล่าความจริงที่บิดเบือน เติมแต่ง (ซึ่งล้วนก็เข้าข่ายโกหก) หรือการพูดความจริงแต่เป็นสิ่งที่ตนเองทำไม่ดีเอาไว้ ทั้งนี้ต้องแยกแยะให้ออกกับการเลียริมฝีปากเพราะปากแห้ง 

ทั้งนี้หลายคนมักจะวิเคราะห์ผิดว่า ลิ้นงู = โกหก คุณวิเคราะห์ภาษากายแบบนั้นไม่ได้ แต่จะต้องดูองค์ประกอบอื่นผสมไปด้วย เพราะหลายครั้งลิ้นงูไม่ได้แปลว่าโกหกเสมอไป

นาที 11:11 “ทิดเอกครับ ผมถือว่าคุณชนะ (*) คุณถูกต้องครับ (**) ผมขอโทษ (***)”

ในจังหวะนี้มีภาษากายหลายอย่างเกิดขึ้นต่อเนื่องกัน

• หลังจากตอนที่พูดว่า “คุณชนะ” (*) จะพบ facial expression of Disgust แสดงถึงอารมณ์เกลียด หรือ ไม่ชอบ
• ต่อมาพูดว่า “คุณถูกต้องครับ” เขายกนิ้วชี้ข้างขวาขึ้นมา การชี้นิ้วชี้และเคลื่อนขึ้นลงท่าคล้ายสับหมูขึ้นลง (Finger point hand chop) หรือที่มักคุ้ยเคยเวลาคนเราชี้นิ้วสั่ง จิกนิ้วสั่ง ในจังหวะนี้เจ้าตัวแสดงภาษากายนี้ออกมาเพื่อย้ำในสิ่งที่ตนเองพูด เป็นภาษากายของการใช้อำนาจเพื่อสั่ง (Authority) และโน้มน้าว (persuasion) และมักจะสื่อไปในทางที่ก้าวร้าว (Agressive) เป็นการแสดงความมั่นใจขั้นสูง (Hyper Alpha) และเป็นภาษากายที่คลาสสิคของบิล คลินตั้น ตอนปฎิเสธการมีความสัมพันธ์กับโมนิก้า ลูวินสกี้ (ลิ้ง)
• และในจังหวะเดียวกันนั้น พอสิ้นประโยคว่า “คุณถูกต้องครับ” (**) น้าเน็กขยับศีรษะไปในลักษณะเงยหน้าเล็กน้อย (Slightly Tilted Head Backward) และพบ Microexpression ของ Disgust แสดงถึงอารมณ์เกลียด หรือ ไม่ชอบ
• ถัดมา (***) น้าเน้กพูดว่า “ผมขอโทษ” จะพบ microexpression of Contempt โดยสังเกตได้จากมุมริมฝีปากข้างซ้ายที่ยกสูงกว่าข้างขวาเล็กน้อย ซึ่ง Contempt จะเป็นอารมณ์อย่างหนึ่งที่แปลเป็นไทยตรงๆคือดูถูก ซึ่งเป็นอารมณ์ที่อยู่ใน Family เดียวกับ Disgust

ผมทิ้งประเด็นให้คิดกันต่อเล็กน้อยว่า

1.ในช่วงจังหวะที่กล่าวมา เขารู้สึกยังไงผ่านภาษากายที่ปรากฎ

2.คำพูดที่ว่า “ผมถือว่าคุณชนะ” แปลความหมายได้ว่าอะไร ?

นาที 11:23 เป็นต้นไป “ถ้ามันเป็นวันที่แย่และเลวร้ายอีกวันหนึ่ง ถ้าผมมีส่วนเกี่ยวข้อง ผมขอโทษละกัน (*) จะพบ Diminished eye contact ในลักษณะก้มหน้าและมองต่ำไปทางขวา (ส่วนใหญ่) เป็นภาษากายที่พบบ่อยเวลาคนที่เกิดความลำบากใจที่จะพูด เช่น กำลังปกปิด โกหก หรือลำบากใจที่จะพูดเช่นทำความผิดไว้ ละอาย หรือไม่อยากพูดถึง ถือเป็น non-specific body language ที่ต้องตีความร่วมกับองค์ประกอบอื่นร่วม

นาที 11:29 หลังจากพูดว่า “ผมขอโทษละกัน” จะพบการยักไหล่ (Shoulder shrug) การยักไหล่ถ้าแปลเป็นภาษาพูดก็จะประมานว่า “แล้วไงละ , ให้ฉันทำยังไงละ , ฉันไม่สนใจ ” (So what – I don’t care) แสดงถึงการไม่ให้ความสำคัญกับสิ่งนั้น และพบ Facial expression of Contempt

นาที 11:31 เป็นต้นไปก็พบภาษากายหลายอย่าง

“ก็..(*) อะไรที่เกิดขึ้นแล้ว ดีงามเสนอ (**) อะไรที่เกิดแล้ว ดีงามเสมอ ….ผมไม่บังอาจ (***) สอนคนที่บวชเรียนมาหลายสิบพรรษหรอกนะครับ “

ตอน (*) จะพบมองขึ้นด้านขวาบน (Looking to the upper right quadrant) กลอกลูกตาไปทางมุมบนขวา eyes pattern นี้ จะสัมพันธ์กับการคิด การสร้าง การจินตนาการ อาจแปลได้ว่าเจ้าตัวกำลังคิดอยู่ว่าจะพูดอย่างไรดี

น้าเน็กพูดผิดในจังหวะ (**) เขาตั้งใจจะพูดว่า “ดีงามเสมอ” แต่พูดผิดเป็น “ดีงามเสนอ” การพูดผิดลักษณะนี้อาจอธิบายได้ด้วยทฤษฎีทางจิตวิทยาที่เรียกว่า Cognitive dissonance แปลง่ายๆว่าความไม่ลงรอยกันกรือขัดแย้งของที่สิ่งแสดงหรือพูด กับสิ่งที่คิด และพอพูดผิดปุ๊บภาษากายที่เรียกว่าลิ้นงูก็ปรากฎออกมาต่อเนื่องกันทันที

อีกสิ่งที่น่าสนใจมากๆ คือถัดมาอีกไม่กี่วินาทีตอน 11:40 น้าเน็กจู่ๆใช้มือซ้ายไปจับ Mouse ที่วางอยู่บนโต๊ะอย่างไม่มีเหตุผล (Adaptor)พฤติกรรมนี้อธิบายได้ว่าน้าเน็กที่ Baseline Personality ที่เป็นแนว High Alpha จู่ๆเกิดสภาวะ Beta ขึ้นมาจึงเกิดสิ่งที่เรียกว่า Alpha upright และแสดงออกมาเป็นการใช้มือจับโน่นจับนี่อย่างไร้เหตุผล (ในภาษาไทยจะใช้คำว่าแก้เก้อ แก้ประหม่า ก็พอได้ความหมายอยู่) บางคนจับปากกา บางคนจับแขนเสื้อ บ้างเล่นกับนาฬิกาเช่นคุณอนุทิน ซึ่งในวีดิโอน้าเน็กก็เอามือมาจัด mouse ให้ตั้งตรง สัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ (Psychological discomfort) และความตื่นเต้น (Anxiety) การจับเป็นไปเพื่อลดสภาวะที่เกิดนั่นเองถือเป็นการประคับประคองทางจิตใจ

นาที 12:02 “ถ้าคุณจำได้ ในวันที่คุณห่มผ้าเหลืองมากับพระมหาสมปอง (*)” พบ Facial expression ของ Disgust

นาที 12:12 “ผมที่เป็นแคทอริค กราบเบญจางคประดิษฐ์ แทบเท้าคุณทุกครั้ง ทั้งในที่สาธารณะและที่ส่วนตัว” พบ Finger point hand chop ดังที่กล่างมาแล้วข้างต้น

นาที 11:32 “ผมว่าผมก็มีชื่อเสียง และผมก็มี (*) … มีหลักมีฐานพอสมควร” พบลิ้นงู (อีกครั้ง) เป็นภาษากายที่ผมได้อธิบายในข้างต้นไว้แล้ว

นาที 12:55 “ผมชอบคุณและเมื่อวานผมก็พูดเป็นการส่วนตัว ว่าผม (*)เริ่มจะชอบคุณแล้วเสียดายจัง ที่เราไม่ได้ทำงานกัน” จังหวะนี้จะพบ Facial expression of Sadness

สรุป

ในเคสที่เป็นกรณี “ขอโทษ” จะพบภาษากายได้หลากหลาย ขึ้นอยู่กับเจ้าตัวว่าใน ณ เวลานั้นรู้สึกอย่างไร ในเคสของน้าเน็กเราจะพบอารมณ์หลายอย่างและผสมผสานกันในหลายจังหวะ

ส่วนตัวผมคิดว่าน้าเน็กคงมีอดีตที่เคยเคารพและยกย่องคุณไพรวัลย์มาก่อน แต่ ณ วันนี้ผมคิดว่าความรู้สึกเหล่านั้นน่าจะไม่มีอีกแล้ว และสิ่งที่รู้สึกกับคุณไพรวัลย์นั้นเป็นอย่างไร ณ วันนี้ ก็พอจะสังเกตุได้ผ่านภาษากาย ไม่มากก็น้อย

ทั้งคุณไพรวัลย์ และน้าเน็ก ล้วนเป็นบุคคลที่สังคมชื่นชอบติดตาม ผมเองก็ติดตามน้าเน็กมานาน และรอผลงานใหม่ๆของทั้งสองท่านที่จะมีในอนาคตครับ

ขอบพระคุณแฟนคลับที่แนะนำวีดิโอดีๆเข้ามา และขอให้สนุกกับการเรียนครับ

ทพ.อภิชาติ ลีนานุรักษ์ (หมอมด)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อการศึกษาเท่านั้น สถานการณ์อ้างอิงเพื่อใช้ในการสอนจะคัดเลือกมาจากหลายวงการ เช่น นักการเมือง นักแสดง นักร้อง นักกีฬา นักธุรกิจ และบุคคลสาธารณะที่ปรากฎในสื่อสาธารณะ เช่น ข่าว รายการโทรทัศน์ งานแถลงข่าว สัมภาษณ์ รายการในยูทูป (youtube)ทั้งในและต่างประเทศ การตีความและอธิบายภาษากายทุกอย่างเพื่อการเรียนรู้และแสดงผ่านมุมมองของผม ว่าผมมีความเห็นอย่างไรต่อสถานการณ์เหล่านั้นเท่านั้น และไม่มีจุดประสงค์เพื่อหวังประโยชน์ด้านการเมือง หรือเพื่อละเมิดกับบุคคลใด กลุ่มการเมือง หรือ ศาสนาใด ทั้งสิ้น

เกี่ยวกับผู้เขียน